Miłočanska žaba

Tole impozantne skalisko na kromje Jaworskeho dołha je něhdźe 4 metry wysoke, 3 metry šěroke a  6,5 metra dołhe. Jeho forma je podobna na sedźacu žabu.

Wobsteji z granodiorita, hłubinoweho kamjenja, přiwuzneho ze zornowcom. Wobstatki su přewažnje žiwc, křemjeń a ćěmne koče slěbro "biotit". Skała je jara podobna tej, kajkuž ju wokoło Miłoćic a hač do Kamjenca mamy, a to typej granodiorita. Skała leži wosrjedź derje skulojćenych kamjenišćow, tak mjenowanych lodočasowych"kulojtych chribjetow". Tute kulojće wotfilowane formy nastawaja na krutych kamjenistwach z "wotčěslenjom" w lodowcu zamjerznjenych skaliskow.

Za nastaće Miłočanskeje žaby stej dwě móžnosći. Wobě zwisujetej z lodowej dobu (pleistocen), kotraž našu kónčinu před něhdźe 10 000 do 500 000 lětami rozsudnje formowaše:

1. Móhło so jednać wo jara wulke "bliske storkanje", to rěka, zo je z domizniskeho kamjenja wobstejace skalisko jenož krótki čas z lodom transportowane, abo
2. Skalisko mółho słušeć ke kamjenjej z dale sewjerneje pahórskeje krajiny.

Jako dźěl skulojćeneho chribjeta so wottoči a skulojći. Po cofnjenju lodowca móhło skalisko z "powjeršnym ćečenjom" (hibanje po z wodu nasyćenej "zwjeršnej zemi" na zmjerznjenym spódku) so pomału z kromy do doła dóstać na swoje nětčiše městno.

K tomule geologiskemu přirodnemu pomnikej su wšelake baje w ludźe rozšěrjene:

Jónu powěda so wo zatutkanym Miłočanskim burje, kotryž stajnje pozdźe do nocy piješe. Za dwaj trojakaj mzdy wodźeše jeho Wódny muž přeco domoj. Jako bě poněčim dwór a zamóženje přepił, njemóžeše Wódneho muža hižo zapłaćić. Rjaneho ranja chcyše mjeztym chětro rozhněwany Wódny muž z wulkim kamjenjom puć do dwora zaraćić. Ze strachom pak bur swój dołh zapłaći. Tak Wódny muž skalisko zaso wotnjese a do gmejnskich kerkow ćisny, hdźež dźensa hišće leži. (MEICHE 1903)

W dalšej baji so powěda wo pohanskim kuzłarju, kotryž křesćanskemu pućowarjej při wichoru a dešću nóclěh zapowě a jeho přebi. Na to dótkny so cuzy ze swojim pućowanskim kijom lózeho kuzłarja a přeměni jeho do kamjentneje žaby.

Wulki serbski basnik Jakub Bart-Ćišinski pisa w swojej baladźe "Miłočanska žaba" wo přićehnjenym grawoćiwym čłowjeku, kotrehož so Miłočenjo bojachu. Wěriwych ludźi wón wusměšowaše a ranješe. Jako jónu k Swjatkam w prócesionje na Božu mšu do Njebjelčić putnikowachu, jich rjechtace žaby swarješe a kliwaše. To přićahny nadobo z ranja strašne njewjedro nad Miłoćicy. Ćěkajo před wichorom, błyskom a hrimanjom pytaše nječłowjek w bliskej skale schow. Tola přepozdźe, z hrimotom a haru pušći so hoberske skalisko, podobne na žabu, a bohasměšerja zatłóči.
"Miłočanska žaba" měješe wot nětka być znamjo za to, kak Bóh hrěšnikow chłosta.

Z lěta 1973 steji kamjen na wysokosći 193 m nad hładźiznu morja pod přirodoškitom.

W bliskosći na łuce rosće drje na najsewjernišim městnje alant -wóst (Cirsium helenioides).   W pěskowej jamje južnowuchodnje wot Miłoćic je hižo někotre lěta kolonija brjóžnych łastojčkow. Typiske družiny ptačkow su tu: sowy, sokoły a kibut (Waldohreule, Turmfalke, Kiebitz, Schafstelze und Rotrückenwürger).

žórło: Zapadna Hornja Łužica mjez Kamjencom a Rakecami 
Akademie-nakładnistwo Berlin 1990