Protokolowa kniha gmejny Miłoćicy

W lěće 2009 wuda předsyda Zarjadniskeho zwjazka "Při Klóštrskej wodźe" Alfons Ryćer zwjazk "Protokollbuch des Gemeinderates Miltitz 1839 - 1956".

Dr. S. Musiat je pod rubriku "Stawiznički" Serbskich Nowin w třoch dźělach zajimawe informacije z tuteje knihi wozjewił (SN oktober/nowember 2010).  

Miłoćicy 1839 - 1857 (1)

Wjes bě wobsydstwo Budyskeho tachanstwa. Tohodla běchu jurisća tachanskeho sudnistwa - aktnar Hensch, syndikus Hartung a Serb aktnar F.H. Seyfert - za přewjedźenje wólbneho akta zamołwići. Falowaceho nazhonjenja dla sta so jim hruby zmylk, tak zo dyrbjachu so wólby samo trójce wospjetować.
Stary rychtar Jan Šołta zliči 24 zasydlenych a šěsć njezasydlenych (bjezpólnych). Na kóncu bě rozsudźene, zo je połlenk (Halbhüfner) Pětr Kućank gmejnski předstejer a z jednym hłosom mjenje woleny bywši rychtar, połlenk korčmar Šołta, nowy staršski muž. Jedyn z protokolow podpisachu jedyn wobsedźer z třomi křižikami, jedna wudowa a jedna mandźelska (w přitomnosći muža) "z wjedźenej ruku" - wšo chěžkarjo/ki. Hišće dalši so takle podpisachu.
1840 bě so ličba zasydlenych na 26 powjetšiła, štož žadaše sej po zakonju tež nowowólby wuběrka: zastupjerja "burskeje komuny" Jana Šołty (połlenk a rychtar). Chěžkarjam napołožichu zato, zo nětko wjesnu "almendu" (gmejnsku ležownosć) sobu wužiwachu, winowatosć na pućach sobu sněh rumować, poselstwa nosyć atd. Protokol podpisachu jedyn bur z třomi křižikami, štyri žony "z wjedźenej ruku", ale tež muž a žona na samsne wašnje.  Jednajo na Budyskim tachanstwje staj Miłočanaj połlenk Jakub Mětk kaž chěžkar a młynk Mikławš Šołta podpisałoj kombinujo tři křižiki z wjedźenej ruku, a podobnje postupichu z chěžkarjom Jakubom Justom. Předstejer gmejny bě 1840 bur Michał Pětranc, 1839 hišće staršski muž.
1845 wobsteješe gmejnska reprezentanca z předstejerja Jakuba Dučmana, staršskeho muža Pětra Kućanka, wuběrkownikow Jana Šołty, Mikławša Bjarša, Mikławša Wawricha a wuměnkarja Bosćana Justa. 
Dokelž knježeše wulka nuza, zběrachu chěžkarjo bjezprawnje w burskich lěsach drjewo a wobškodźichu štomy. Burja so dojednachu, zo smě so tydźensce dwaj dnej drjewo zběrać, a postajichu wosebiteho drjewoweho stražnika (Buschläufer) Michała Šołtu, kiž dósta na lěto sydom tolerjow mzdy wot gmejny. 
1846 zaběrachu so z wobstaranjom sele. 
1847 zwuporjedźachu gmejnsku chěžku - burja přewzachu fóry, chěžkarjo ručne dźěła. 
1850 přistajichu chěžkarja Mikławša Bjarša za drjewoweho stražnika. Při nowowólbje jewjachu so nowe mjena: połlenk Mikławš Kokla staršski muž, wuběrkownikaj połlenk Michał Pětranc za burow a chěžkar Mikławš Kral za chěžkarjow. W tym času podpisowachu wuběrkownicy Bosćan Glawš, Jakub Cyž, Jakub Suchi, Mikławš Šołta z třomi křižikami a zdźěla ze swědkom při wjedźenju ruki.
1857 bu Mikławš Šołta za nócneho stražnika přistajeny. Dósta lětnje 10 tolerjow, 8 puntow a nimale 2 kórcaj dobreje rožki, 6 běłych tykancow. Při gmejnskich wólbach přesadźištaj so předstejer połlenk Jakub Šołta a staršski muž połlenk Mikławš Kokla.

Miłoćicy 1858 - 1906 (2)

26. nowembra 1858 wolichu znowa małochěžkarja Jakuba Čocha za wuběrkownika. Wuběrkownik Michał Delenk njezamó pisać a tak podpisa z třomi křižikami. 
1860 wobzamkny gmejnska rada nowotwar gmejnskeje chěžki na tak mjenowanej Wurodźe. Měješe so masiwnje natwarić, 20 łóchćow dołha a 11 łóchćow šěroka być a dwě komorje měć. 
1872 kritizowachu radźićeljo wjesnjanow zwjeršneho wobchada z "drjewjanymi dnjemi" dla. Pak wužiwachu železny grat, pak wobškodźichu štomy.
1881 buchu M. Wornač gmejnski předstejer, Mikławš Kral staršski muž, M. Fulk zastupjer klasy burow, J. Delenk klasy žiwnosćerjow, M. Pěčka za klasu chěžkarjow.
1882 dósta kublerski wuměnkar Mikławš Brusk zaso mandat za klasu bjezpólnych.
1885 pytachu za knotarjom. Pječa měješe Brycka z Njebjelčic zajim to dwě lěće činić za 110 hr lětnje.  
18.2.1883 wobzamknychu, barieru (wobhrodźenje) při Jurjancec hasy připrawić.
(přispomnjenje: tón wuhladaće dźensa hišće: skoro do rěčki Jawory padnjenu)
1888 přizjewi so wot policije poručeny časnikar a trichinar Michał Mikela, zo přewozmje kontrolu doma rězanych swini za hriwnu.
1890 trjebachu nócneho stražnika. Rozsudźichu so za tudyšeho chěžkarja Pětra Rynča, kotryž dósta na lěto 150 hr (a njetrjebaše wajchtarski dawk płaćić). 
Wón dyrbješe sprěnja: wot wječor 10ćich do rano 3 hodź. po puću być a wjes za kóždu hodźinu jónu wobeńć. Zdruha: cyłu gmejnsku słužbu darmotnje činić. Střeća: za porjedźenje jězdnje płaća jemu 10 pjenježkow na hodźinu. 
1892 wupraji so rada wo wobsedźerju kowarnje Adolfje Pólu, zo ma telko dźěła, tak zo móže so ze swójbu derje zežiwić. 
1899 bě so nócny stražnik Pětr Rynč na wuměnk podał a wobydler gmejnskeje chěže Pětr Čoch, trjebacy podpěru, rodźeše wo jeho dźěło. Mzdu dóstawaše štwórćlětnje wot kóždeho dwora 60 pj. a wot podružnikow 25 pj.; k jutram, swjatkam, kermuši a hodom wot kóždeho tykanc.
1900 wotpokaza rada zličbowanku Pětra Šołty za piwo a palenc, štož bě so při hašenju Pjechec wohenja wupiło, zapłaćić. 
1904 zapokazachu šewca Pětra Čocha do druheje stwy gmejnskeje chěže. Snadneje podruže 24 hr na lěto dla móžeše sej ju sam wobělić. Kozu smědźeše sej dźeržeć, husy nic, hewak měješe so dorěčenje zběhnyć. Při gmejnskich wólbach bu kubler Mikławš Pjech předstejer a kubler Pětr Nowotny staršski muž.
1906 schawalichu babje Schömme z Njebjelčic 60 hr za jeje babiny wobchod jako Miłočanski podźěl. Njemjenowany žadaćel chcyše w skale palenc šenkować, štož rada njeschwali. 
Město zemrěteho Čocha rozsudźichu so za dnjoweho dźěłaćerja Ernsta Mattesa jako stražnika. Dóstawaše 40 hr mzdy. Kubler a bywši kublerjo (Restgutsbesitzer) připłaćachu ke chlěbej, tež podružnicy. K jutram, swjatkam, kermuši a hodom dóstawaše jedyn tykanc. 

Miłoćicy 1907 - 1954 (3. dźěl a kónc)

1908 buštaj předstejer Pjech a jeho zastupjer, kubler Pětr Kral, zaso wuzwolenaj. 1909 wujedna so zrěčenje, zo budu milinu z Budyšina brać. Nócny stražnik dyrbješe za wohnjowy alarm nowy róh wužiwać. Knotarjej zwyšichu warbu na 80 hr. 1910 wobkrućichu předstejerja Pjecha a zastupjerja Nowotneho. 1914 napołožichu kutlerjam (Güterschlächter oder solche, welche den Grundstückshandel gewerbsmäßig betreiben) 0,5 % dawka do gmejnskeje kasy. 
Přispomnjenje awtora: W zjawnym rozestajenju mjenowachu duchowni, wosebje Jakub Bart-Ćišinski, a narodni politikarjo "kutlerjow" tótkow burstwa a serbstwa. 
1919 wobdźěli so gmejna na wólbach za Burske a ratarskočeladne rady mj. dr. z hospodarskim pomocnikom (kublerskim synom) a čeladnikom Pawołom Bukom. Naprašowanja z Kamjenca móžneho twara železniskeje trasy Nord-Ostbahn dla (Njebjelčicy, Miłoćicy, Wudwor) móhło słužić wokolnym skałam k jednorišemu wotwožowanju kamjenjow, hewak nic. Nócny stražnik dósta 200 hr. 1920 traješe debata wo twarje železnicy. Předstejer Pjech bu wobkrućeny. 1921 płaćeše kolesar dwě hriwnje dawka. Kubler Nowotny bu znowa starski muž. 1922 zakazachu cuzym drjewo zběrać (wotrězachu młode štomiki). Nócny stražnik dósta 300 hriwnow. 1923 zwyšichu přirazku k zakładnemu dawkej (Grund-, Gewerbesteuer) wo 50 %. Kamjenske hejtmanstwo namjetowaše warbu za ćěłowu žonu: za dźěći pod 14 lětami 800 hr, za dźěći nad 14 lětami 1200 hr. Chorosće dla złoži předstejer Pjech swoju funkciju. Jeho naslědnik, nětko "wjesnjanosta" rěkany, bu Wornač, zdobom předstejer gmejnskich nošerjow mandata. 1925 požči gmejna žiwnosćerjej Jurjej Šloserjej 150 hr, dokelž bě jeničku kruwu dorězał a trjebaše nowu. Młynk Jurij Pjetaš bu nowy starski muž. Pola Pjechec słužacy pohonč bu dračowanja konja dla z 15 hr pochłostany. 1927 buchu Šěrak předstejer parlamenta, Wornač zapisowar a wjesnjanosta, młynk Pjetaš starski muž. Protokol přeradźa zrudny staw burstwa: 1929 bu žiwnosćer Šěrak předsyda gmejnskich zastupjerjow, dźěłaćer Kmjeć zapisowar. Wjesnjanosta Wornač rezignowaše, wuzwolichu město njeho Pjetaša. Starski muž bu kowarski mišter Pól. Dokelž Pjetaš nochcyše, postajichu Michała Šěraka za wjesnjanostu. Hospodarski pomocnik Jurij Nowotny poskićeše "prěnju medicinsku pomoc" při njezbožach. Jednohłósnje wobzamknychu nastajenje wjesnych taflow. Gmejna wzda so móžnosće, předać Miłočansku žabu a wokolinu. 1930 namjetowachu dr. med. Kubašec z Pančic za poradźowanje maćerjow, tež jako šćěpjensku lěkarku. 1931 postajichu Pětra Šołtu za změrca. Ćěłowa žona měješe so po postajenju hamtskeho hejtmanstwa płaćić: dorosćeny 12 hr, 4 do 18 lět 8 hr, pod 4 lětami 6 hr. Wólby 28. januara 1933: Nawoda gmejnskeho zastupnistwa bu wjesnjanosta Šěrak, jeho zastupjer Wornač, zapisowar Rjenč, starski muž žiwnosćer Jurij Wočka. W juniju wobkrućichu wjesnjanostu Šěraka a změnichu lokalny statut: město starskeho muža zawjedźechu funkciju zastupjerja wjesnjanosty a přepodachu ju Wočce. 1935 přewostaji Pětr Šołta swój swjaty křiž při pomniku bjezpłatnje gmejnje. Protokole z lět 1939 - 1945 njejsu zapřijate. 30.9.1946 wotmě so prenja zhromadźizna po wójnje. Wjesnjanosta Beno Pól zahaji postajene nowe wólby. Jeho znowawolichu, zastpjer bě Šěrc. Přemyslowachu wo zaměstnjenju ćěkańcow. 1947 so gmejnje telefonisce zdźěli, zo ma so pomnik za padłych 1. swětoweje wójny zničić. Tomu pak móžachu zhromadnje z Wěteńčanami wotwobarać. Na Kralec burskim dworje mějachu so bydlenja wutwarić. Wot 1.1.1949 maja burja a ratarjo wěstu ličbu skotu dźeržeć.Z kóždeje domjacnosć ma so jedna wosoba na zběranju neplacych ryženkow (Kartoffelkäfer) wobdźělić. 1950 zarjadowa gmejna pola Šejdźic městnosć za wotedawanje jeji. Masiwna mlokowa rampa měješe so natwarić. Po nowychpředpisach měješe so městno wjesnjanosty wot CDU čłona wobsadźić. Tak wolichu 15.12.50 Hansa Šnajdra za wjesnjanostu. 1954 planuje gmejna hat za hašenje wohenja twarić.